Thema’s als gedragsregels, spelregels en sportiviteit & respect hebben de blijvende aandacht van de KNHB. "Het is een illusie te denken dat je hiermee helemaal ooit klaar zal zijn. ”

Een nette sport voor nette mensen, dus waarom aandacht voor thema’s als sportiviteit & respect? Johan Wakkie, directeur van de KNHB en al jarenlang het gezicht van de hockeywereld, moet er hard om lachen.

 "Het is waar dat er bij het hockey veel mensen rondlopen die een hogere opleiding hebben genoten of een goede baan hebben, maar dat zegt helaas niet zo veel over wat die mensen tijdens de wedstrijd allemaal uitkramen. Hockeyers zijn vaak verbaal sterk, nemen geen blad voor de mond en denken altijd precies te weten hoe het zit met de spelregels. In ieder geval beter dan de scheidsrechter”, zegt Wakkie. "Alleen is dat meestal niet het geval.”

Commentaar op de scheidsrechter – welke sport heeft er niet mee te maken? Het verschil tussen hockey en veel andere sporten is echter dat het commentaar meestal niet van de spelers komt. Op het veld blijft de kritiek binnen de perken, echte escalaties vinden nauwelijks binnen de lijnen plaats. Langs de lijn is dat anders. "Het volk er omheen” – ouders, coaches en toeschouwers – laat vaak en luidruchtig horen het niet met de scheidsrechter eens te zijn.

Ook de aanleiding om in het hockey serieus werk te maken van het thema sportiviteit & respect heeft hiermee te maken. "Dat was een staking van een hoofdklassewedstrijd, zo’n twaalf jaar geleden. De scheidsrechter had het helemaal gehad met het commentaar op zijn leiding. Dat kwam nota bene van een groepje oud-internationals dat altijd achter het doel van de thuisploeg zat. Die scheidsrechter had natuurlijk volstrekt gelijk. Voor de KNHB was het reden om aan de slag te gaan met normen en waarden in de sport.”

Er speelt nog iets anders. Het aantal leden van de hockeybond is de afgelopen 10 jaar bijna verdubbeld tot zo’n 240.000. Een flink deel van die groei kwam van buiten het traditionele hockeywereldje: er staan steeds meer ouders langs de kant die zelf nooit hebben gehockeyd. "Dat heeft voor een frisse wind gezorgd”, zegt Wakkie, "maar vanwege die groei moesten we ook meer werk maken van spelregelkennis en bewustwording als het gaat om normen en waarden in het hockey. Daar zijn we al jaren geleden mee begonnen.”

Het is dan ook niet verwonderlijk dat de KNHB een van de bonden is die een voortrekkersrol speelt in het Veilig Sport Klimaat programma. "We hebben al vele campagnes gevoerd om de thema’s binnen de verenigingen te laten leven”, zegt Marij van Tienen, projectleider Veilig Sport Klimaat van de KNHB. "Op grond van onze ervaring en onderzoeken kunnen we redelijk goed inschatten wat effectief is.”

Ondanks de jarenlange aandacht voor sportiviteit en respect blijft de hockeybond op het thema hameren. Van Tienen: "Je moet bestuurders van verenigingen blijven voeden, vooral ook omdat er om de paar jaar bestuurswisselingen zijn en de overdracht niet altijd goed plaatsvindt. Aandacht voor bijvoorbeeld gedragsregels is belangrijk. We willen dat dit een integraal onderdeel wordt van het verenigingsbeleid. Daar blijven we dus op hameren. Het is een illusie te denken dat je hiermee ooit helemaal klaar zal zijn. ”

Ook het thema spelregels heeft blijvende aandacht van de bond. Sinds een aantal jaar moeten jeugdleden verplicht hun scheidsrechterskaart halen. Het zorgt ervoor dat jonge hockeyers goed op de hoogte zijn van de – vaak ingewikkelde – spelregels. Daarnaast moeten ze zelf wedstrijden leiden, wat er automatisch voor zorgt dat ze meer respect voor scheidsrechters hebben als ze zelf spelen.

Daarnaast is de KNHB niet bang de regels aan te passen als daar reden voor is. "Twee jaar geleden hebben we de self-pass ingevoerd, vooral om minder dode spelmomenten te hebben”, legt Wakkie uit. "Maar het gevolg van die maatregel is ook dat er geen tijd is om verhaal te halen bij de scheidsrechter. Dat is een enorm pluspunt.” Met ingang van volgend seizoen kan een team worden gestraft als een coach zich misdraagt. Dan moet er tijdelijk een speler naar de kant. De maatregel heeft binnen het hockeywereldje al voor de nodige discussie gezorgd, maar Van Tienen is voorstander. "Ik heb me als speelster vaak genoeg geërgerd aan het gedrag van de coach. Die denken kennelijk dat een team feller gaat spelen als hij tekeer gaat. Met deze maatregelen gaan we zeker voorkomen dat een coach zich misdraagt.”